De ruimtelijke kwaliteit van het spoor in ons land hangt niet alleen af van de
wijze waarop stations zijn vormgegeven en ingericht en hoe de railinfrastructuur is uitgelijnd en opgebouwd. Juist de wederkerigheid tussen spoor en omgeving is een cruciale factor voor de maatschappelijke en ruimtelijke betekenis. Dat was in de geschiedenis ook al zo, maar de laatste jaren wordt er veel nadrukkelijker op gestuurd. Het spoor is hard op weg veel meer te worden dan een veilige, snelle en milieuvriendelijke openbaarvervoersvoorziening. Stations worden multimodale complexen, nieuwe stadscentra, ‘huiskamers’, klimaatbuffers. Het netwerk van spoorbanen draagt natuurlijk de treinen van A naar B, maar ondersteunt zo ook de leefbaarheid, de ecologische bedrading en de landschappelijke differentiatie van het platteland. De Atlas Spoor en Omgeving werd in opdracht van Bureau
Spoorbouwmeester samengesteld door MUST. De Atlas werd gepresenteerd tijdens het symposium “Een Goede Buur” op 18 november 2021.
Met het Spoorbeeld dragen NS en ProRail op samenhangende wijze de kwalitatieve aspecten uit van alle maatregelen en voorzieningen die horen bij een goed vormgegeven spoor. Bureau Spoorbouwmeester helpt hen daarbij, door de inhoud van het Spoorbeeld actueel te houden en waar nodig uit te breiden en alle betrokken partijen te herinneren aan de spelregels en voorschriften die bij ontwerpopgaven in acht moeten worden genomen.
De ruimtelijke kwaliteit van het spoor heeft een wat subjectief karakter: over de expressie van het spoor valt veel te beweren en zelden iets te bewijzen. Tegen die achtergrond heeft Bureau Spoorbouwmeester het initiatief genomen een atlas samen te stellen waarin de ruimtelijke betekenis van het spoor wordt onderbouwd en geïllustreerd met data en kaarten. Op basis van vier invalshoeken onderzocht MUST samen met Bureau Spoorbouwmeester het verleden, het heden en de toekomst van het spoor in zijn omgeving.
Periode
2021
In opdracht van
Bureau Spoorbouwmeester
De atlas bestaat uit vier hoofdstukken die telkens toen, nu en straks belichten.
- Tijd — Hoe de doorlopende versnelling op het spoor onze sociaal-economische ruimte telkens weer vergroot.
- Ruimte — Hoe de spoorlijnen de ruimtelijke ontwikkelingen van stad en regio langdurig beïnvloeden
- Mens — Hoe de betekenis van treinreizen voor de reiziger door de tijd
heen verandert Stad — Hoe stad en station steeds meer met elkaar verweven raken
