Dit drieluik aan maquettes vormt een reis door de Overijsselse ondergrond. Door de unieke bodemopbouw zijn er in de provincie Overijssel veel landschappen te vinden die kenmerkend zijn voor Nederland.
Het water- en bodemsysteem is de drager van de hoger gelegen zandgronden in Twente en het rivierengebied de IJssel- en Vechtdelta, maar ook van de laagveen(ontginnings)gebieden in de Kop van Overijssel. Vanuit het principe dat water en bodem sturend moeten zijn voor nieuwe ontwikkelingen, is er alle reden om eens te bekijken wat er zich onder onze voeten allemaal afspeelt. MUST maakte een drieluik aan maquettes waarmee een reis door de bodem wordt gemaakt: van de de diepe ondergrond op circa 3 kilometer onder het maaiveld, via de grondwaterlaag naar de laag net onder de straat.
Periode
2024
Product
Drie maquettes
Opdrachtgever
Provincie Overijssel
Maquette 1 — 3.000 meter diep
De ondergrond vertelt de ontstaansgeschiedenis van de aarde
De eerste maquette laat in een lange doorsnede zien hoe de bodem van Overijssel is opgebouwd tussen Polder Mastenbroek en Enschede. Uit de diepe ondergrond wordt aardwarmte, zout en — voorheen — gas gewonnen. Veel van de bodemvoorraden zijn in een ver verleden onder specifieke condities gevormd. Het klimaat van toen en de bodemvormende processen erna, bepalen waar we nu nog bodemvoorraden aantreffen in de diepe ondergrond. Reizen we verder richting het maaiveld, dan komen we grondlagen tegen waarin zich het zoete grondwater bevindt dat wordt gebruikt voor de winning van ons drinkwater. In de minst diepe paar meter van de ondergrond is de menselijke invloed het meest zichtbaar.
Maquette 2 — 140 meter diep
De grondwaterlaag is als een levensader van de stad
De tweede maquette laat de betekenis van de ondergrond voor de stad Zwolle zien. De ondergrond is belangrijk voor de duurzame ontwikkeling van de stad. Hier vinden we niet alleen de ondergrondse infrastructuur die als een zenuwstelsel alle belangrijke voorzieningen in de stad met elkaar verbindt, maar ook het grondwater dat wordt gebruikt voor drinkwaterwinning en bodemenergie. Het is ook de laag waar we bodemverontreiniging aantreffen. De vele functies leggen elk hun claim op de ruimte in de ondergrond — nu en in de toekomst. Alleen met een doordachte ordening van de ondergrond zorgen we ervoor dat Zwolle niet alleen groeit, maar ook bloeit.
Maquette 3 — 15 meter diep
De ruimte onder de straat is schaars geworden
De derde maquette laat zien wat er allemaal direct onder onze voeten in de bodem gebeurt. We kijken onder een straat in Enschede en zien in de eerste meters onder maaiveld een grote complexiteit en diversiteit — zowel aan functies als in gebruik. Voor allerlei verschillende maatschappelijke opgaven zoals de energietransitie, klimaatadaptatie en het bevorderen van de biodiversiteit wordt gebruik gemaakt van de bodem. Er is niet altijd genoeg ruimte om al die kabels, buizen, leidingen en andere voorzieningen een plek te geven. Bovendien is niet elke bodem voor elk gebruik geschikt. Als we weloverwogen keuzes willen maken voor de toekomst, moeten we de onzichtbare wereld van de bodem en alle ruimteclaims die daar spelen goed in beeld brengen.
