Met een station aan de Lelylijn komt de Noordoostpolder aan het landelijke spoorwegnetwerk te liggen en verbetert de aansluiting met de rest van het land aanzienlijk. Tegelijk heeft de gemeente nu ook al haar eigen krachten en opgaven voor de toekomst, waarvoor de gemeente in haar omgevingsvisie de koers uitzet. Hoe hangen deze met elkaar samen, en hoe kan de Lelylijn hier invloed op hebben?
De Noordoostpolder nu
Om de impact van de Lelylijn in te schatten is het belangrijk om eerst een beeld te hebben van de samenleving in de Noordoostpolder (NOP) anno 2024. Deze basis vormt de basis waarop wordt voortgebouwd en is het perspectief van waaruit de impact wordt bekeken.
- Nieuw land land met een eigen identiteit. Tachtig jaar geleden is de Noordoostpolder drooggelegd. Zestig jaar geleden is de Noordoostpolder een gemeente geworden. En sindsdien is er met elkaar een bijzondere samenleving opgebouwd met een eigen identiteit.
- De NOP: een hechte samenleving. Brede welvaart. Uit de Monitor Brede Welvaart komt de gemeente Noordoostpolder als een van de meest gemiddelde gemeenten van Nederland naar voren. Op een aantal (welvaarts)indicatoren scoort de gemeente echter gunstiger dan het landelijk gemiddelde.
- Emmeloord als sterk hart, maar maatschappelijke oorzieningen staan onder druk. Emmeloord is het voorzieningencentrum van de Noordoostpolder en omgeving. In de stad staan het gemeentehuis, een bibliotheek, een muziekschool, basis- en middelbare scholen, een mbo-instelling, een ziekenhuislokatie (voor polikliniek, diagnose en dagbehandeling), een regionaal busstation en zijn verschillende sportclubs en voorzieningen, waaronder een zwembad.
- De sociaal-economische structuur van de NOP is ondernemend en kennisintensief. De gemeente Noordoostpolder heeft een sterke economische structuur en wil ruimte bieden aan groei, ondernemerschap en innovatie. Veel van de werknemers van bedrijven in Noordoostpolder wonen ook in Noordoostpolder. Het aantal banen per 100 personen is hoog en daarmee is Noordoostpolder te typeren als een werkgemeente. Per saldo is er een grotere inkomende dan uitgaande pendel.
- Een nieuw hoofdstuk in de historie van de NOP kost tijd. Het realiseren van grote projecten neemt veel tijd in beslag. Net als het droogleggen van de Noordoostpolder zelf, ligt een spoorlijn als de Lelylijn er niet van vandaag op morgen.
Vijf opgaven voor de Noordoostpolder
Om de effecten van de Lelylijn te kunnen beschrijven is het ook belangrijk om de bestaande opgaven van de Noordoostpolder in beeld te hebben. Sommige opgaven hebben een directe relatie met de Lelylijn, sommige opgaven indirect of niet. De vraag is wat de Lelylijn kan betekenen in deze opgaven.
De opgave voor wonen: blijf bouwen voor doorstroming en starters.
De opgave voor werken: blijf voldoende talent aantrekken.
De opgave voor landschap: behoud de voor de NOP karakteristieke pioniersgeest om landschappelijke opgaven het hoofd te bieden.
De opgave voor mobiliteit: beweeg van echte autogemeente naar een gemeente waar andere vervoersvormen de rol van de auto terugdringen.
De maatschappelijke opgave: zorg dat het voorzieningenniveau niet verschraalt en in de toekomst op peil blijft.
Werkveld
Rol
Product
Adviesrapport
Periode
2023-2024
Opdrachtgever
Gemeente Noordoostpolder
in samenwerking met
SITE en Regioplan
Vier toekomstscenario’s
Om de effecten van de komst van een station aan de Lelylijn in de Noordoostpolder te onderzoeken hebben we vier toekomstscenario’s opgesteld. Eén scenario zonder station, en drie scenario’s met station. Deze drie scenario’s variëren in de locatie van het station en de manier waarop wonen, werken, mobiliteit en landschap daar op aansluiten. Per scenario zijn eerst de keuzes beschreven die horen bij de scenario’s en vervolgens de effecten die daarbij horen. Het doel is niet om een scenario te kiezen, maar om lessen te trekken uit de scenario’s waarmee een beeld ontstaat over wat voor de gemeente goed en belangrijk of juist negatief of neutraal is.
Scenario 0 — NOPE gaat uit van de komst van de Lelylijn, maar zonder station in de Noordoostpolder.
Scenario 1 — Centreren gaat uit van een sterk centraal in Emmeloord gelegen station dat leidt tot dynamiek in de directe stationsomgeving.
Scenario 2 — Uitbreiden gaat uit van een station buiten Emmeloord gekoppeld aan nieuwe woon- en werkmilieus en natuur ten zuiden van Emmeloord.
Scenario 3 — Spreiden gaat uit van drie stations (Urk/Nagele—Emmeloord —Lemmer) en een meer gespreide wijze van ontwikkeling van wonen, werken en recreëren in de polder.
