Vernieuwing Selwerd — Meer woningen, meer groen

Is het mogelijk om tegelijkertijd meer ruimte voor woningen te maken en meer ruimte voor groen en ecologie? Zeker. Mits je de juiste keuzes maakt.

Door de ligging nabij het winkelcentrum van de Groningse wijk Selwerd is het plangebied Selwerd Fase 2 een logische plek om aanzienlijk te verdichten en zo een substantiële bijdrage te leveren aan de woningproductie van de stad. Er worden 249 woningen gesloopt om ruimte te maken voor maximaal 410 nieuwe woningen. Daarmee gaat de dichtheid van 62 naar 102 woningen per hectare, een enorme sprong voor deze naoorlogse woonwijk waar licht, lucht en ruimte belangrijke basiskwaliteiten zijn. Deze kwaliteit blijft behouden door enerzijds de buurt autovrij te maken en anderzijds te kiezen voor meer differentiatie tussen rustige en levendige plekken. Zodoende wordt de verdichting aangegrepen om een gezondere leefomgeving te kunnen realiseren die het welbevinden van planten, dieren en mensen vergroot.

Periode
2023

Product
Stedenbouwkundig plan

Opdrachtgever
Nijestee
Gemeente Groningen

Meedoen
Bij de planvorming is maximaal gebruik gemaakt van de denkkracht en ervaringen van bewoners uit de buurt. Er zijn onder leiding van MUST vijf intensieve atelier-sessies georganiseerd waarin bewoners hebben meegedacht over de uitgangspunten voor het planproces, ruimtelijke bouwstenen voor het plan en de stapsgewijze uitwerking van het stedenbouwkundig plan, van schetsontwerp tot definitief ontwerp. Dit proces van meedenken en meedoen heeft het plan verrijkt en beter gemaakt. Zo startte het planproces met de wens van de gemeente Groningen en woningcorporatie Nijestee om minimaal 500 woningen te realiseren. Na twee werksessies met de bewoners werd duidelijk dat dit teveel is om voldoende kwaliteit te kunnen realiseren en is gezamenlijk vastgesteld dat het woningprogramma maximaal 410 woningen mag zijn. Ook de keuze om de buurt autovrij te maken is nadrukkelijk aangedragen vanuit de bewoners. Evenals de wens om zoveel mogelijk openbaar en collectief groen in de volle grond te realiseren, zodat er ook echt ruimte is voor robuust groen.

Volle grond is gezond
Het maximaal benutten van volle grond draagt bij aan een robuust ecologisch systeem in de buurt, met de bijbehorende flora en fauna. Daarom is de verharding van de woonpaden tot het noodzakelijk minimum teruggebracht en zijn ondergrondse parkeergarages uitgesloten. Deze aanpak vergroot ook de weerbaarheid tegen weersextremen en biedt extra kansen om in deze buurt, waar veel mensen bij elkaar wonen, ruimte voor rust te creëren. Op een aantal plekken is het groen zelfs niet toegankelijk voor mensen zodat er een duurzame ecologische structuur kan ontstaan tussen de binnentuinen, de groene openbare ruimte in de buurt en de groenstructuur van de gehele wijk.

Stempel 2.0
Selwerd heeft een heldere stedenbouwkundige hoofdstructuur waarbinnen buurten liggen met een eigen stempelverkaveling. Samen met architectenbureau Korth Tielens is een nieuw stempel ontwikkeld dat zich voegt in de ritmische opbouw van de gehele wijk. Net als in de wederopbouwperiode legt het stempel de verbinding tussen de stedenbouwkundige structuur en architectonische typologie. Het bestaat uit vier gebouwtypen met een eigen ruimtelijke en programmatische logica. Tezamen met de collectieve tuin, het woonpad en de specifieke overgangszones tussen woning en buitenruimte vormen deze een duidelijk herkenbaar stempel.

Alleen het oostelijke stempel krijgt een iets andere configuratie om een bestaand gerenoveerd portieketageblok in te kunnen passen. Hier wordt de kans gegrepen om op de meest stedelijke hoek een bijzonder gebouw te realiseren met maatschappelijke functies op de begane grond, een parkeergarage op de eerste en tweede verdieping en appartementen op de daarboven gelegen verdiepingen. Dit bouwblok zal ook als eerste gerealiseerd worden. Het ontwerp wordt in 2024 uitgewerkt door architectenbureau Korth Tielens en de bouw zal naar verwachting in 2025 starten.